Линзийг хэтэрхий удаан хугацаагаар зүүвэл нүдэн дээр гүвдрүү үүсэхээс гадна, хараанд муугаар нөлөөлдөг. Учир нь линз хүчилтөрөгч дамжуулах судасгүй хэсэг буюу нүдний торлог бүрхэвчин дээр байрладаг. Ердийн үед энэ үүргийг нулимс гүйцэтгэдэг боловч линз нь бамбай болчихдог билээ. Харин үе үе линзээ авч байснаар нүдээ хүчилтөрөгчөөр хангах үндсийг нь тавьж өгөх юм. Мөн хэтэрхий удаан хугацаанд линз зүүхээр нүд нян эсэргүүцэх чадваргүй болдог. Тиймээс ямар ч төрлийн линз зүүсэн бай, та ойр ойрхон авч, нүдээ амрааж байгаарай.

Линзтэйгээ унтах нь олон хүний гаргадаг алдаа юм. Ингэснээр нүдэнд хүчилтөрөгч дутагдаж, үүнээс үүдэн нүд загатнаж, халдвар орох нь бий. Тиймээс линзтэйгээ унтсан хүмүүс өглөө нүд нь хуурайшсан, харц нь бүдгэрч, юм харахдаа муу болж сэрдэг байна. Дээрээс нь хүн унтаж байхдаа нүдээ аньдаг учраас линзээ алга болгож мэдэх юм. 2009 онд “Journal of Optometry” сэтгүүл линзтэй унтах нь “бактерийн кератит” тусах гол шалтгаан болдог гэж бичсэн байна. Мөн 2015 онд “Эмгэг судлалын төв” хүний нүдний өвчлөх шалтгааны 25%-ийг хувиран өөрчлөгдөх хүчин зүйл эзэлдэг гэсэн судалгаа гаргасан ба энэ хүчин зүйлд линзтэйгээ унтах багтдаг ажээ.

Усан сан, шүршүүр болон усанд орохдоо линзтэй байж хэрхэвч болохгүй. Усанд элдэв нян бактери маш их агуулагддаг учраас нүдийг үрэвсүүлж, бүр хараагүй болгож ч мэднэ. Мөн линзийг хуурайшуулдаг. Тиймээс ус руу орохоосоо өмнө заавал линзээ авч занших хэрэгтэйн зэрэгцээ усанд хийж огт болохгүй. Заавал зориулалтын шингэнд хийх хэрэгтэй болохыг анхаараарай.

Олон хүн линзээ крантны усанд угааж, алдаа гаргадаг. Крантны ус линзийг огтхон ч цэвэрлэдэггүй бөгөөд харин ч бүр элдэв хортой нян наалдуулдаг ажээ. Тэгээд ч крантны усанд “амёб” ихээр агуулагддаг ба энэ нь нүдийг өвчлүүлдэг. Мөн линз зурагдах аюултай. Тиймээс линзээ заавал тусгай шингэнд нь цэвэрлэх ёстойн зэрэгцээ биедээ хайрцаг сав болон линзний шингэнээ байнга авч явах нь зүйтэй юм.

Бүх юм хугацаатай. Линз ч мөн адил. Хугацаа нь дуусч, хуучирсан линз нян тээгч болж хувирдаг. Ийм линзийг зүүхэд тухгүй байдгаар тогтохгүй, нүдийг өвчлүүлдэг байна. Та хугацаа дууссан линз зүүснээрээ мөнгөө хэмнэж байгаа бус, харин ч эрүүл мэндээрээ хохирч байгаа хэрэг юм шүү.

Линз зүүдэг хүмүүс ихэвчлэн линзээ зүүж, авахаасаа өмнө гараа угаахаа мартчихдаг. Харин нүдэндээ нян оруулахгүйн тулд линзнийхээ саванд хүрэхээсээ өмнө гараа савандаж угаах хэрэгтэй. Мөн гараа бүрэн хатаах ёстой. Учир нь дээр дурдсанчлан усанд их хэмжээний нян агуулагддаг билээ.

Нүд загатнах, улайх, хавдах юм уу, халуу оргих үед линзээ авч байгаарай. Үгүй бол нүдэнд халдвар ордог. Заримдаа линзэнд ямар нэг асуудал тулгарснаас болж нүдэнд дээрх шинж тэмдэг илэрдэг ба энэ тохиолдолд даруйхан гаргаж ирээд, зурагдсан эсэхийг нь шалгах нь зүйтэй. Харин линз зүгээр байвал та яаралтай нүдний эмчид хандах хэрэгтэй юм.

Линз болон линзний хайрцаг савыг ном журмын дагуу хадгалах ёстой. Үнэндээ линзнийхээ хайрцгийг зааврын дагуу бус, буруу хадгалснаас болж ихээхэн асуудал үүсдэг. Ингэснээр линз гэмтдэгээр зогсохгүй, нүдэндээ халдвар оруулж болзошгүй юм.

• Өдөр болгон тусгай шингэнд нь хийж, линзээ цэвэрлэх хэрэгтэй. Гэхдээ линзэндээ хүрэхээс өмнө гараа угаах ёстой.
• Хайрцаг савыг нь бас цэвэрлэж байх нь зүйтэй. Бохир саванд хийсэн линз мөн л бохирддог. Саваа сайтар цэвэрлэснийхээ дараа мөн л хуурай болтол нь арчих хэрэгтэй юм.
• Линзний хайрцгийг хамгийн ихдээ 3 сар болоод сольж байх нь зөв.

Хуучин шингэн дээрээ шинэ шингэн хийх

Энэ бол линз хэрэглэгчдийн гаргадаг бас нэгэн түгээмэл алдаа юм. Олон хүмүүс линзнийхээ шингэнийг шууд савандаа хийж, ажлаа амарчилдаг. Гэвч ингэснээр шингэний чанар мууддаг төдийгүй нүд өвдөх аюултай болдог. Харин үүний оронд линз хадгалдаг саваа сайтар угааж, хуурай болтол арчсаны дараа шингэнээ хийх нь зүйтэй. Үгүй бол савны ёроолд хуучин шингэн үлдэж, нян үржих аюултай юм.

Линз зүүдэг ч бай, нүдний шил зүүдэг ч бай, ялгаагүй нүдээ тогтмол үзүүлж байх шаардлагатай. Мөн үл ялиг ч гэлээ ямар нэг зүйл биш санагдаж байвал шуудхан эмчид хандах хэрэгтэй юм. Ямар ч өвчнийг эхэн үе дээр нь эмчлэх хамаагүй үр дүнтэй байдаг шүү дээ. Удах тусмаа аюултай. Тиймээс ялангуяа линзээ авсны дараа нүд улайж, халуу шатаж, эсвэл харц бүрэлзэж байвал хэзээ ч тоохгүй орхиж болохгүй. Дээрээс нь нүдээ тогтмол үзүүлж байвал хараандаа таарсан линзээ тэр дор нь сольж байхад тустай билээ.

• Унтах, эсвэл усанд орж, сэлэхийнхээ өмнө заавал линзээ авч байх
• Линзээ авах бүртээ зориулалтын шингэнд хийж, цэвэрлэх
• Хэрэглэх бүртээ линзнийхээ савыг угааж байх
• Ямар нэг тохиолдлоор линзээ авах хэрэгтэй болох үед бэлэн байх үүднээс нүдний шилтэй явж байх
• Линзээ зүүснийхээ дараа нүүрээ будаж байх
• Линзтэй байхдаа нүднийхээ будгийг арилгаж болохгүй
• Нүд загатнаж байх үед линз зүүж болохгүй
• Линз зүүсэн үедээ нүдээ нухаж болохгүй
• Жил бүр нүдээ үзүүлж байх
• Найдвартай газраас линзээ худалдаж авах
• Өөр хүнтэй линзээ сольж хэрхэвч болохгүй