Тогтоол батлагдсанаар банкны зээлийн хүү буурах боломж бүрдлээ

Чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар “Коронавируст халдвар (COVID-19)-ын цар тахлын үед санхүү, эдийн засгийн тогтвортой байдлыг хангах, эрсдэлээс урьдчилан сэргийлэх, төрийн үйлчилгээнд цахим шилжилт хийх арга хэмжээний тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг хэлэлцэн баталсан билээ. Үүнтэй холбогдуулан гишүүн Б.Баттөмөр, М.Оюунчимэг, Ж.Мөнхбат, Б.Чойжилсүрэн, Л.Элдэв-Очир нар мэдээлэл хийв.

Мэдээллийн эхэнд УИХ-ын гишүүн Б.Баттөмөр тогтоолын заалтуудыг уншиж танилцуулсан юм. Тэрбээр “Монгол Улсын урт хугацааны тогтвортой өсөлтөд дэмжлэг үзүүлж, үүсэх эрсдэлээс хамгаалж, санхүүгийн чадвартай байх эрүүл, тогтвортой, зохистой засаглал бүхий банкны салбарыг бий болгох шинэчлэлийн хөтөлбөрийг гаргаж, хэрэгжүүлэх, зээл, санхүүжилтийн хүү болон эх үүсвэрийн зардлыг бууруулах, цар тахлын үед төрөөс нийгмийн шаардлагатай хэсэгт хөнгөлөлт, дэмжлэг үзүүлэх, жижиг дунд үйлдвэрийн зээлд батлан даалтын сангийн үйл ажиллагааг эрчимжүүлэх болон улсын гадаад валютын нөөцийг нэмэгдүүлэх, мөнгө хүүлэлтийг хязгаарлах замаар зээлдэгчийн эрхийг хамгаалах эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх зэрэг арга хэмжээг нэн яаралтай авч хэрэгжүүлэх шаардлагатай байна.

Тухайлбал төрийн үйлчилгээний болон төрийн тусгай албан хаагчдад зориулсан ипотекийн зээлийн шинэ бүтээгдэхүүн гаргах хүрээнд түрээслээд өмчлөх хэлбэртэй орон сууцны тусгай хөтөлбөр гаргаж хэрэгжүүлэх, орон сууцны ипотекийн зээлийн санхүүжилтийн хүртээмжийг нэмэгдүүлэх, ноолуурын түүхий эдийн экпорт бүрдүүлэх, ноолуурын экспортыг дэмжих зорилгоор хилээр татваргүй гаргах, хөнгөлөлттэй зээл олгох, малчдын орлого болон үндэсний үйлдвэрлэгчдийг дэмжих зорилгоор ноолуурын килограммын суурь үнэ дээр нэг килограмм тутамд 20 мянган төгрөгийн урамшууллыг малчин бүрт олгох зэрэг заалтууд уг тогтоолд орсон” гэв.

Мөн ноолуурын экспортын талаарх сэтгүүлчдийн асуултад УИХ-ын гишүүн Л.Элдэв-Очир “Тогтоолд ноолууртай холбоотой дөрвөн заалт орсон. Засгийн газраас гаргасан 101 тоот тогтоолын жишгээр Монголд жилд 10 мянган тонн ноолуур гаргадаг. Үүний 3000 тонныг дотоодын үйлдвэрлэгчид авч бүтээгдэхүүн хийдэг бол үлдсэн 7000 тонныг гадаад руу гаргадаг. Гэхдээ энэ жил онцгой нөхцөл байдал үүссэн учир гадаад руу гаргадаг ноолуурыг худалдан авагчид, хөрөнгө оруулагчид байхгүй болж байна. 7000 тонн ноолуур үнэгүйдэх нөхцөл байдал үүсээд байна. Өнөөдрийн байдлаар зүүн дөрвөн аймгийн ноолуур авалтыг хийж эхэлсэн.

Нийт 14 аж ахуйн нэгж гэрээ байгуулж, ноолуур худалдан авах ажиллагаа явагдаж байна. 7000 тонн ноолуур үнэгүйдэх нөхцөл үүссэн учир Засгийн газраас яаралтай арга хэмжээ авахаас өөр аргагүй болсон. Иймд УИХ-ын тогтоолд дээрх зохицуулалтуудыг оруулсан. Тушаасан ноолуурын кг тутамд 20 мянган төгрөгийн урамшуулал олгосноор 200 мянган малчин өрхийн 800 мянган иргэний орлогыг нэмэгдүүлж байна. Хөрөнгийн эх үүсвэрийн тухайд улсын төсвөөс 200 тэрбум төгрөг шийдэгдэнэ. Яам холбогдох журмаа боловсруулж, зохион байгуулалтаа хийнэ” гэлээ.

Өргөдлийн байнгын хорооны дарга М.Оюунчимэг “Тогтоолын төсөл батлагдсанаар дараах боломжууд үүснэ. Үүнд:

-Гэр хороололд амьдардаг, эрсдэл бүхий нөхцөлд үүрэг гүйцэтгэж буй төрийн үйлчилгээ болон төрийн тусгай албан хаагчдыг ТҮРЭЭСЛЭЭД ӨМЧЛӨХ ОРОН СУУЦАНД хамруулах
-Банкны зээлийн ХҮҮ БУУРУУЛАХ
-Санхүү, эдийн засгийн тогтвортой байдлыг хангах
-АЖЛЫН БАЙР хадгалах
-Орлого дэмжих замаар дундаас доогуур амьжиргааны түвшинд байгаа иргэд, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд, хүнсний талонд байдаг иргэд рүүгээ чиглэсэн 2 дахь шатны тодорхой багц арга хэмжээ авах УИХ-ын тогтоол батлагдлаа.

Төрийн үйлчилгээний албан хаагчдад ипотекийн шинэ бүтээгдэхүүн гаргах заалтыг тогтоолд тусгасан. Энэ нь цар тахлын голомтод ажиллаж байгаа төрийн тусгай албан хаагч болон төрийн үйлчилгээний албан хаагчдад зориулсан тусгай хөтөлбөр юм. Энэ хөтөлбөрөөр орон сууцаа түрээслээд, сар бүрийн түрээсийн төлбөрийг үндсэн төлбөрт тооцон, өмчлүүлнэ.

Энэхүү тогтоолоор Засгийн газар, Монголбанканд эрхийг нь өгсөн. Монголбанк өөрсдөө журмаа гаргаад ипотекийн зээлийн санхүүжилтийг шийдэх бүрэн боломжтой болж байгаа юм.

Ипотекийн зээлийн эргэн төлөлтөөс 2020 оны зургаан сараар аваад үзэхэд сар бүр 20 тэрбум төгрөг буюу нийт 120 тэрбэм төгрөгийн болмж үүсэж байна. Нөгөө талаас Засгийн газар ипотекийн зээлийн хүүгийн татаасанд зориулж энэ оны төсөвв 60 гаруй тэрбум төгрөг төсөвлөсөн. Эргэн төлөлтөөс 200 тэрбум төгрөг байгаа. Ингээд ипотекийн зээлийн санхүүжилтэд нийт 400-гаад тэрбум төгрөгийн эх үүсвэр бий болж байна.

Түүнчлэн Цар тахлаас урьдчилан сэргийлэх, тэмцэх тухай хуулийн төсөлд эдийн засаг, санхүүтэй холбоотой заалтууд оруулсан. Тухайлбал, жирэмсэн, хөгжлийн бэрхшээлтэй, амжиргааны баталгаажих түвшнээс доогуур орлоготой эрсдэл бүхий иргэдэд нэг удаагийн нэмжлэг үзүүлэх асуудлыг тусгасан. Эдгээр хууль, тогтоолыг баталсан нь төрөөс цар тахалтай тэмцэх хоёр дахь шатны цогц арга хэмжээ юм.