Энэ ертѳнцѳд бүх зүйл хоёр талтай байдгийн адил, амьдрал алдаа онооны дэнсэн дээр үргэлжилдэг юм. Амьдралынхаа тѳлѳѳ зүтгэж яваа хүн, ажил хѳдѳлмѳр эрхэлж яваа хүн, авьяасаа нээгээд бүтээл туурвиж байгаа хүн болгон алдаа гаргадаг. Бидний нүдэн дээр “тѳгс тѳгѳлдѳр” хүний дүрд хувилж байгаа хүн, алдаагаа нуугаад бусдад мэдэгдэхгүй гэж хичээдэг болохоос алдаа гаргаж л байдаг юм. Угаасаа амьдралд байх ёстой алдаанаас айж ичин ширвээтэх хэрэггүй дээ. Алдаа гэдэг нь ухаарлын эхлэлийн цэг нь юм шүү дээ.

-Сайхан бүсгүйд дурлаад гологдон хаягдаж үзэг. Ядаж л яагаад гологдсоноо эргэцүүлэн шаралхдаг юм. Яахав дээ, дараа нь ѳѳртѳѳ илүү анхаарал тавьж эхэлнэ.

-Сайн ажлаас гологдол гаргаад хѳѳгдѳж үзэг. Шаралхсандаа ѳѳрийгѳѳ ѳмѳѳрч бусдад муучилж хэсэг цамнана биз. Хэсэг хугацаанд ажилгүй байж, хэн ч чамайг тоохгүй болоход эргэцүүлж бодон буруугаа ойлгож эхэлнэ.

-Сайрхаж ѳѳртѳѳ онгирон бусдад гайхуулж яваад, шалдаа буутлаа доромжлуулж үзэг. Сархадын халуунд ѳѳрийгѳѳ ѳрѳвдѳж хэсэг уйлна биз. Шартсан саарал ѳдрүүдийн дараа ѳѳрийгѳѳ “хэн ч биш байжээ” гэдгээ мэдэрнэ.

-Санамсаргүйгээр худлаа ярьж донгосчихоод дараа нь баригдан шившигээ дэлгэж үзэг. Шарагдаж түлэгдсэн нүүрээ хийх газаргүйдээ ичин тонгойж гэмшинэ. Дахиад худлаа ярихад нүүрний арьс хууларна гэдгийг марталгүй санана.

-Сархадын халуунд сагаж дэврээд бусдыг ѳдѳн ѳѳрѳѳ зодуулж үзэг. Сачий нь хүрэхгүй зүйлд “тэмээ шиг туйлаад тэнгэрт гардаггүй”-г халцархай нүүр нь сануулна. Ууснаа шингээж, дотроо агсамнан хамраараа уугиж сурна.

-“Саятан болно” гэж хѳѳрцѳглѳѳд наймаанд шатан, ѳрд орж үзэг. Ѳрѳѳ тѳлж чадахгүйдээ нойргүй хонон шаналж, бас зугатан тарчилна. Сарвайж хүсэх мѳнгѳѳ “цээжний бан”-гаар олдоггүй юм байна гэдгийг ясандаа тултал ойлгоно.

-Сайхан аав ээжийгээ гомдоочихоод, саахалт айлууд хэсэн хоног тѳѳрүүлж үзэг. Эхлэл рүүгээ нулимж, тѳгсгѳл рүүгээ харааж болдоггүй юм гэдгийг чамаас залхсан бусдын харцнаас олж харна. Саруул энэ орчлонд тэднээс илүү “хайр” үгүйг гэмшлээс ухаарал руу тэнүүчлэхдээ ойлгож гэмшинэ.

Насны залуу омголон булгианд тогтож ядан зѳндѳѳ л унадаг юм. Газар хэвтээд байлгүй босоод л цэх алхаж сур. Нартад ѳѳрѳѳсѳѳ илүү “гоё үгүй” хэмээн бусдын ѳмнѳ тоомжиргүйхэн алхахдаа нэгэн чулуунд будэрч зогтусдаг юм. Ѳвдѳг дээрээ ѳндийн тулж босохдоо ѳрѳѳл бусдын гоо сайхныг анзаарч хар. Надаас илүү “ухаантан үгүй” хэмээн онгирч явахдаа бусдын үгэнд хариу үгүй түгдэрдэг юм. Үгээ цэнэж, бодлоо ширээхдээ ѳвѳг дээдсийн сургааль “эрдэм” гэдгийг тогтоож мэд.

Алдаа гэдэг чинь аймшигтай зүйл бишээ, залуус аа. Алдаа болгоны дараах гэмшил чинь ухаарал руу хѳтѳлдѳг юм. “Яагаад болсонгүй вэ?” гэх харууслаас “Яагаад ч давтаж болохгүй” гэмшил рүү ухаарал л дагуулж явдаг юм. Цаг цагийн урсгал чиний алдааг зѳѳллѳж, эргэж ирэхгүй он цагуудын гэнэн дурсамжаар хѳглѳж байдаг юм. Эргээд дурсахад инээдтэй ч , хѳгжилтэй ч, ичмээр ч юм шиг алдаанууд чамайг бүтээж байдаг юм. Эргэж давтагдаагүй алдаанаас авсан ухаарал тань чамайг хүчирхэг болгож байдаг юм. Харин чи энэ тухайгаа сануулга болгон, нулимстай инээдээр хачирлан, бусдад хүүрнэн учирлаж бай. Бусад чинь арай л бага алдаг л дээ.

Харнууд овгийн  Гoмбосүрэнгийн Галбадрах